Πλατεία Αμερικής

 

Ιστορικός περίπατος

 

της Μαριάνθης Μπέλλα

Ονομασία 

Μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα, η πλατεία Αμερικής ήταν εξοχική περιοχή με αραιή δόμηση. Αρχικά ονομαζόταν ανεπίσημα πλατεία Ανθεστηρίων, γιατί οι Αθηναίοι πήγαιναν εκεί κάθε Πρωτομαγιά για να «πιάσουν το Μάη». Το ιπποκίνητο τραμ έκανε τέρμα στη συμβολή των οδών Πατησίων και Σπάρτης. 

Το 1887 υπήρχε ένα μικρό καφενείο, στην αδιαμόρφωτη ακόμα πλατεία, στο οποίο σύχναζε μια παρέα Αθηναίων που δήλωναν εκ πεποιθήσεως άγαμοι. Μόνο ένας από αυτούς, ο Γεώργιος Περπινιάς, την Άνοιξη του 1887, αποσκίρτησε και παντρεύτηκε. Όταν όμως κατάλαβε πως η γυναίκα του ήταν δύστροπη, τη φόρτωσε σε ένα κάρο μαζί με όλα τα υπάρχοντά της, την έστειλε πίσω στους γονείς της και  επανήλθε δριμύτερος στην παρέα των άγαμων φίλων του, στην πλατεία. 

Την ίδια εποχή η φεμινίστρια Καλλιρρόη Παρρέν πρότεινε με άρθρο της στην Εφημερίδα των Κυριών να ψηφισθεί στη Βουλή νόμος που να φορολογεί όλους τους άγαμους άνδρες από τριάντα χρονών και πάνω. Θεωρούσε ότι "Ο άγαμος δεν δύναται να θεωρηθή ούτε ως πολίτης αγαθός και τέλειος, αλλ' ούτ' ως άνθρωπος εκπληρών τον τε κοινωνικόν και φυσικόν αυτού προορισμόν". Επισήμαινε επίσης ότι ο γυναικείος πληθυσμός υπερτερούσε αριθμητικά έναντι του ανδρικού και υπήρχαν πολλές γυναίκες που ήθελαν να παντρευτούν, αλλά δεν έβρισκαν γαμπρούς. 

Εφημερίς των Κυριών, 8/3/1887

Η πλατεία μέχρι τότε δεν είχε επίσημο όνομα. Ονομάστηκε πλατεία Αγάμων στις αρχές της δεκαετίας του 1890, όταν έγινε τόπος διαμαρτυρίας των αγάμων λίγο πριν την πτώχευση του 1893, όταν το κράτος επιχείρησε για πρώτη φορά να τους φορολογήσει υπολογίζοντας πως θα αύξανε κατά πολύ τα έσοδά του και θα καταπολεμούσε το δημογραφικό πρόβλημα[1].Σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή, η πλατεία Αγάμων πήρε την ονομασία αυτή γιατί εκεί σύχναζαν ανύπαντρα ζευγάρια.

Η σημερινή ονομασία, πλατεία Αμερικής, δόθηκε το 1927 «προς τιμήν των ΗΠΑ, για τον φιλελληνισμό που επέδειξαν οι κάτοικοί τους», σύμφωνα με την Πράξη Ονοματοθεσίας του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Αθηναίων.

Η συνοικία πλατεία Αμερικής πήρε το όνομά της από την πλατεία γύρω από την οποία αναπτύχθηκε και γνώρισε μέρες ακμής στις δεκαετίες του 1950 και 1960.