Σελίδες

Τετάρτη 18 Οκτωβρίου 2023

Σκάλες υπηρεσίας: απομεινάρια του παρελθόντος στις γειτονιές των πόλεων


 



Μαριάνθη Μπέλλα
εκπαιδευτικός


Οι σκάλες υπηρεσίας υπάρχουν ακόμα στους ημι-υπαίθριους χώρους παλιών σπιτιών, πολυκατοικιών της εποχής του Μεσοπολέμου ή των πρώτων μεταπολεμικών δεκαετιών του ‘50 και ‘60. 
Πρόκειται για μεταλλικές ελικοειδείς κατασκευές που βρίσκονταν στον ακάλυπτο χώρο και έδιναν τη δυνατότητα πρόσβασης στους κοινόχρηστους χώρους του σπιτιού, την είσοδο, την αυλή και την ταράτσα. Χρησιμοποιούνταν κυρίως από τις υπηρέτριες (για τις κυρίες υπήρχε η κεντρική μαρμάρινη σκάλα και το ασανσέρ), αλλά χρησίμευαν και σαν έξοδοι κινδύνου. Ξεκινούσαν από την αυλή της πολυκατοικίας, που συνήθως ήταν στον υπόγειο χώρο, και έφθαναν μέχρι την ταράτσα, όπου υπήρχε αποθήκη, πλυσταριό και χώρος απλώματος ρούχων. Η πρόσβαση σε αυτές γινόταν από την κουζίνα του κάθε διαμερίσματος, δίπλα από την οποία βρισκόταν, συνήθως, το δωμάτιο υπηρεσίας. Σε πολυκατοικίες του '60 σε κάθε όροφο υπήρχε ειδική πόρτα πρόσβασης στις σκάλες υπηρεσίας, την οποία τις νυχτερινές ώρες κλείδωνε ο θυρωρός. Στο πλατύσκαλο του κάθε ορόφου υπήρχε χώρος για την τοποθέτηση του σκουπιδοτενεκέ των διαμερισμάτων, τον οποίο ο θυρωρός της πολυκατοικίας κατέβαζε κάθε μέρα, νωρίς το πρωί, στο πεζοδρόμιο. Μετά την αποκομιδή των σκουπιδιών τον επανέφερε στη θέση του.   


 
Στις ελληνικές ταινίες της δεκαετίας του ‘50 και του ‘60 οι σκάλες υπηρεσίας παρουσιάζονταν ως χώροι συγκέντρωσης και ψυχαγωγίας των υπηρετριών ή χώροι παιχνιδιού των παιδιών. 
Σήμερα, λόγω της αλλαγής των συνθηκών ζωής, οι σκάλες υπηρεσίας των παλιών σπιτιών χρησιμοποιούνται σαν έξοδος κινδύνου ή τρόπος πρόσβασης στην αυλή ή την ταράτσα. Στις νεόδμητες πολυκατοικίες δεν υπάρχουν, αφού η πρόσβαση στην ταράτσα γίνεται από την μια και μοναδική σκάλα τους.


Φωτογραφίες: Αρχείο φωτογραφιών Μαριάνθης Μπέλλα

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου