Μαριάνθη
Μπέλλα
Εκπαιδευτικός
Δ.Ε.
Κατά
την τετραετία 1928-1932 η κυβέρνηση του Ελευθερίου Βενιζέλου έδειξε μεγάλο
ενδιαφέρον για την δημόσια υγεία, την κοινωνική μέριμνα και ειδική φροντίδα του
παιδιού, της παιδικής και μαθητικής ηλικίας γενικότερα (σχολικά διδακτήρια,
συσσίτια, υπαίθρια σχολεία, σχολική υγιεινή). Ο παιδίατρος και υφυπουργός
Υγιεινής Απόστολος Δοξιάδης εργάστηκε συστηματικά για τη μεταρρύθμιση της
δημόσιας υγείας. Εισηγήθηκε αλλαγές σε θέματα κοινωνικής πρόνοιας, έλαβε μέτρα για
την πρόληψη και καταπολέμηση των μολυσματικών νόσων, ίδρυσε βρεφονηπιακούς
σταθμούς και ιατρεία και καθιέρωσε το τμήμα προστασίας της υγείας των μαθητών
και τις παιδικές εξοχές.
Στο
πλαίσιο της υγειονομικής φροντίδας του παιδιού εντάχτηκε η ίδρυση σε διάφορες
περιοχές της Αθήνας, υπαίθριων δεξαμενών, που τα πρωινά γίνονταν πισίνες για
παιδιά. Απευθύνονταν κυρίως σε παιδιά από οικογένειες χαμηλών εισοδημάτων ή
παιδιά προσφύγων, που δεν είχαν τη δυνατότητα να φύγουν από την πόλη για
διακοπές, ούτε να πάνε στο Φάληρο για θαλάσσια μπάνια. Οι δεξαμενές γέμιζαν με
θαλασσινό νερό που μεταφερόταν από το Φάληρο με ειδικά βυτία. Τα πρωινά, τα
παιδιά κολυμπούσαν στα νερά της πισίνας και τα απογεύματα, που οι πισίνες ήταν
άδειες, έστηναν μέσα σε αυτές τα ομαδικά τους παιχνίδια.
Τα παιδιά
ηλικίας 6 έως 12 ετών, αγόρια και κορίτσια καταγράφονταν σε ειδικό μητρώο και
εξετάζονταν από γιατρούς, οι οποίοι τα παρακολουθούσαν καθημερινά και
συμπλήρωναν τα ατομικά τους δελτία. Στη συνέχεια τα παιδιά δημιουργούσαν ομάδες
40-60 ατόμων, οι οποίες οδηγούνταν με απόλυτη τάξη στη δεξαμενή για να
κολυμπήσουν για 20 περίπου λεπτά. Η λειτουργία των δεξαμενών διαρκούσε από τις
9 π.μ. έως τη 1 μ.μ. Από τα παιδιά αυτά που παρακολουθούνταν από γιατρό
επιλέγονταν και όσα θα πήγαιναν στις παιδικές εξοχές. Ήταν παιδιά που είχαν
μεγαλύτερη ανάγκη από φροντίδα, ιδιαίτερη διατροφή και παραμονή στη θάλασσα[1].
 |
| Αθηναϊκή, 17/5/1935 |
Παιδικές
πισίνες υπήρχαν την πλατεία Κουμουνδούρου, στην πλατεία Αγίου Παντελεήμονα,
στον Άγιο Κωνσταντίνο Κολωνού, στην περιοχή Γκύζη, στο Κουκάκι, στην
Κονίστρα Πετραλώνων, στη συμβολή Πατησίων και Λεωφόρου Αλεξάνδρας (σημερινή
πλατεία Αιγύπτου). Πολλές από τις πισίνες του Μεσοπολέμου λειτούργησαν και μεταπολεμικά
καλύπτοντας τις ανάγκες των παιδιών της Αθήνας για καλοκαιρινά μπάνια.
Στην
πισίνα της πλατείας Κουμουνδούρου έκαναν το μπάνιο τους περίπου 200 παιδιά. Εκτός
από τον γιατρό υπήρχαν υπάλληλοι του δήμου που φρόντιζαν για το γέμισμα και το
άδειασμα της πισίνας και την ασφάλεια των παιδιών και εθελόντριες κυρίες που τους
μοίραζαν, μετά το μπάνιο, ψωμοτύρι. Μεγάλο αριθμό παιδιών συγκέντρωνε και
η δεξαμενή του Αγίου Κωνσταντίνου Κολωνού, ενώ πολύ δημοφιλής στους μικρούς
κολυμβητές ήταν η πισίνα στη διασταύρωση Λεωφόρου Αλεξάνδρας και Πατησίων.
Η
πισίνα του Αγίου Παντελεήμονα ήταν καλά οργανωμένη και διέθετε ένα γιατρό και έναν
φύλακα που τη γέμιζε και την άδειαζε. Στην άκρη της πλατείας υπήρχε ένα μικρό
ξύλινο σπίτι, το ιατρείο, με γιατρό που έδινε τις πρώτες βοήθειες στα παιδιά
που έπαιζαν στην πλατεία. Κάθε πρωί, ο γιατρός συγκέντρωνε τα παιδιά που ήταν
γραμμένα στον κατάλογό του, έλεγχε την κάρτα κολύμβησης και τα ρωτούσε ένα-ένα
χωριστά αν είχαν φάει, γιατί στην περίπτωση αυτή δεν έπρεπε να κολυμπήσουν. Κατόπιν
προέτρεπε τα παιδιά να πουν τραγούδια και ποιήματα που είχαν μάθει στο σχολείο
και τα έβαζε στη σειρά δίνοντάς τους οδηγίες: να μπουν στο νερό αργά και προσεκτικά,
να μην βουτήξουν με το κεφάλι και τα μικρότερα παιδιά να κολυμπούν στα ρηχά για
να μπορεί να τα προσέχει. Στη συνέχεια, σφυρίζοντας ζωηρά με τη σφυρίχτρα του,
τους έδινε το πρόσταγμα να μπουν στο νερό. Τα αγόρια αλαλάζοντας ορμούσαν πρώτα
και ανέβαιναν στο πεζούλι της πισίνας για να βουτήξουν στα βαθιά (ένα μέτρο
περίπου ήταν το πιο βαθύ σημείο). Τα κορίτσια έμπαιναν ανά δύο, χέρι-χέρι, με
χαρούμενες φωνές. Το μπάνιο στην πισίνα διαρκούσε ελάχιστη ώρα και τελείωνε
όταν ο φύλακας την άδειαζε από το νερό και ο γιατρός σφύριζε επίμονα μέχρι να
βγουν και οι τελευταίοι μικροί κολυμβητές[2].
Σύμφωνα
με τον Ποντικόπουλο η πισίνα του Αγίου Παντελεήμονα ήταν «Ορθογώνια, στενόμακρη
με ελαφρά κεκλιμένο δάπεδο (τόσο που τον περισσότερο χρόνο που δεν είχε νερό
ήταν ένα πρώτης τάξεως γήπεδο, με κάποιο μικρό ντεζαβαντάζ για όσους έκαναν
επίθεση απ' την ανηφόρα) και γκρίζα λεία τσιμεντοκονία, έτσι που αν έπεφτες
(παίζοντας μπάλα εννοείται) δεν γρατζουνιζόσουνα. Ατέλειωτες ώρες, τα
καλοκαιρινά πρωινά, όταν πια είχε κλείσει το σχολείο, να πλατσουρίζουμε
πολύχρωμη, πολύβουη μαρίδα, βουτιές φωνές, χαρές…»[3]
.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου