Σελίδες

Παρασκευή 15 Δεκεμβρίου 2023

Σχολεία και Σχολές της Κυψέλης

 της Μαριάνθης Μπέλλα


27ο Δημοτικό σχολείο Κασταλίας και Χιλιανδαρίου (φωτογραφία του 1930)
Πηγή εικόνας: https://27dimath.wixsite.com/27dimath/sxoleio



Σύντομο ιστορικό της Κυψέλης

Τον 19ο αιώνα ήταν προάστιο της Αθήνας με αγροτικό χαρακτήρα, όπως τα Πατήσια, οι Αμπελόκηποι, τα Σεπόλια και η Κολοκυνθού. Η ένταξή της στο σχέδιο πόλης έγινε από το 1887 μέχρι το 1929, ενώ μετά το 1930 έγιναν κάποιες επεκτάσεις ακόμα. Μέχρι το 1930 η δόμηση ήταν ακόμα αραιή, με  διάσπαρτες μονοκατοικίες ή διπλοκατοικίες. Την έκταση μεταξύ των σπιτιών κάλυπταν ελεύθερες εκτάσεις με κήπους και περιβόλια. Από την εποχή του Μεσοπολέμου ακολούθησε την εξέλιξη της Αθήνας με την αύξηση του πληθυσμού και τη σταδιακή διόγκωση του φαινομένου της αστικοποίησης.

Παρασκευή 8 Δεκεμβρίου 2023

Έλλη Λαμπρίδη (1896-1970) Η φιλόσοφος που άφησε το στίγμα της στην εποχή της

Έλλη Λαμπρίδη

Πηγή εικόνας: https://www.athensvoice.gr/epikairotita/ellada/795434/elli-labridi-i-zoi-mias-sunarpastikis-ellinidas/


της Μαριάνθης Μπέλλα


Η Έλλη Λαμπρίδη γεννήθηκε στην Αθήνα στις 22 Ιανουαρίου 1896. Πατέρας της ήταν ο Ηπειρώτης λόγιος, δικηγόρος και γερουσιαστής Ιωάννης Λαμπρίδης, γνωστός από τους δημοσιογραφικούς αγώνες του για την απελευθέρωση της Ηπείρου. Η μητέρα της, Σοφία Φωτιάδη, ήταν Αθηναία, με καταγωγή από τη Μυτιλήνη, αριστούχος του Ωδείου Αθηνών και δασκάλα πιάνου στο Αρσάκειο.

Σπούδασε στην Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Πριν ακόμα ολοκληρώσει τις σπουδές της έκανε αίτηση για υποτροφία στο Ίδρυμα Σταθάτου με σκοπό να συνεχίσει τις σπουδές της στο εξωτερικό και να αποκτήσει μεταπτυχιακό δίπλωμα στα παιδαγωγικά. Η αίτησή της έγινε δεκτή και τον Σεπτέμβριο του 1916 πήγε στην Ελβετία και σπούδασε Φιλοσοφία, Παιδαγωγικά και Ηθική στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου της Ζυρίχης.

Τρίτη 24 Οκτωβρίου 2023

Οι εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις των κυβερνήσεων Βενιζέλου (1910-1920)

 


 της Μαριάνθης Μπέλλα

  

Εκσυγχρονιστικά σχέδια και αντιδράσεις

Από την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους το ιδεώδες της ελληνικής παιδείας ήταν η μίμηση της αρχαίας Ελλάδας, με την επιστροφή στην αρχαία γλώσσα και τη μεταφορά του κλασικού πολιτισμού στη σύγχρονη εποχή. Όπως έγραφε ο Δημήτρης Γληνός: «Τον δίδαξαν [τον λαό] πως για να ζήσει, να γίνει μεγάλος και δοξασμένος σαν τους μεγάλους και δοξασμένους προγόνους του, πρέπει να ξαναζωντανέψει τις φόρμες της ζωής τους. Ανάσταση του αρχαίου πολιτισμού! Στη νεότερη Αθήνα θα ξαναπερπατήσουν πάλι Σωκράτηδες και Πλάτωνες, Φειδίες και Ικτίνοι […] Αρκεί να ξαναγράψουμε και να μιλήσουμε την αρχαία γλώσσα …»[1]. 

Δευτέρα 23 Οκτωβρίου 2023

Τοπωνύμια των Πατησίων και της Κυψέλης σχετικά με το νερό

 


 

της Μαριάνθης Μπέλλα


  

Το πρόβλημα ύδρευσης στην Αθήνα

Η Αθήνα δεν ήταν ποτέ ονομαστή για τα άφθονα νερά της. Ο μύθος της φιλονικίας του Ποσειδώνα και της Αθηνάς για την προστασία της πόλης γύρω από το στοιχείο του νερού και το σύμβολο της ελιάς φαίνεται ότι είναι η εξήγηση των αρχαίων Αθηναίων για την περιορισμένη ποσότητα του νερού της γης τους. Η προνοητικότητα και η δίκαιη κατανομή του νερού (νομοθεσία Σόλωνα, αυστηρές διατάξεις και κυρώσεις) δεν έφερε ποτέ λειψυδρία.

L’ instruction des femmes en Grèce au 19e siècle

 

Une instruction qui met l’accent sur la préparation des femmes 

pour le rôle d’épouse et de mère

 


 

Bella Marianthi

 

Introduction

Cette enquête a pour but de montrer que l’instruction des femmes est influencée par leur statut social, par les idées dominantes sur la «nature» et la «vocation» féminines, par la perception de l’existence d’une frontière entre espace privé (foyer et vie familiale) réservé à la femme et espace public (travail et vie sociale) réservé à l’homme.

Les caractéristiques différentes des deux genres impliquent l’attribution de rôles, de droits et de devoirs distincts dans la société. La «faiblesse naturelle» de la femme par rapport à l’homme, son rôle dans la perpétuation et la sauvegarde de la race et l’importance donnée à la famille impliquent que la place de la femme est au foyer. Alors, pendant tout le 19e siècle, la femme est assignée à l’entretien de la maison et au soin des enfants, ne prend pas part à la vie sociale et vit du revenu de son époux. Par contre, l’homme est considéré comme un être autonome et indépendant participant activement à la vie sociale, économique et politique du pays. La séparation entre foyer et travail engendre des différences entre hommes et femmes dans plusieurs domaines et influence, à un haut degré, leur instruction. Ainsi, la femme prend une instruction plutôt symbolique visant à sa préparation pour le rôle d’épouse et de mère, tandis que l’instruction de l’homme a un caractère économique et professionnel, constituant un moyen pour la conquête de l’espace public et la création d’un meilleur avenir.  

Le changement de la condition de la femme, l’amélioration et la modernisation de son instruction dépendent du changement des conditions sociales, de l’évolution des mentalités et des revendications féminines. 

Pénélope Delta (1874-1941) La pionnière de la littérature d’enfance et de jeunesse en Grèce

 



Par Marianthi Bella

Professeur du FLE

  

Les jeunes années et les premières influences

        Elle voit le jour en 1874 à Alexandrie, en Egypte . C’est le troisième enfant du riche marchand de coton Emmanuel Bénakis et de Virginie Horémis . Pendant la Guerre d’Indépendance, les deux familles (Bénakis et Horémis), originaires de Chios, ont subi les graves conséquences du massacre de l’île par les Turcs (1922). Pénélope passe ses années enfantines à Alexandrie, à Liverpool (siège de l’entreprise de son  père) et en Grèce (à Athènes, au Pirée et à Chios) pendant les périodes de vacances. Elle est profondément influencée par les récits historiques de sa grand-mère, de la famille Horémis, qui lui inspirent un amour profond et sincère pour la patrie. Ses parents sont sévères et distants et suivent pour leurs enfants le modèle d’instruction imposé dans leur milieu social: l’apprentissage des langues étrangères par des gouvernantes à domicile et l’enseignement du grec basé notamment sur la production littéraire de la langue savante (catharévoussa) qui est difficile et peu attractive aux petits enfants (Delta, 1980: 6-13). 

Η πόλη ως χώρος μάθησης. Θεωρητική προσέγγιση και εμπειρική εφαρμογή

 



της Μαριάνθης Μπέλλα

 

Στο παραδοσιακό σχολείο, ο βασικός και πολλές φορές αποκλειστικός χώρος διδασκαλίας και μάθησης είναι η σχολική αίθουσα, όπου ο/η εκπαιδευτικός διδάσκει το αναλυτικό πρόγραμμα μέσω του εγκεκριμένου από το κράτος εγχειριδίου και οι μαθητές/-τριες παρακολουθούν. Όμως, εδώ και αρκετά χρόνια έχει αναπτυχθεί μια εναλλακτική θεώρηση του τόπου και του τρόπου διδασκαλίας και μάθησης από πολλές και διαφορετικές κριτικές προσεγγίσεις του σχολικού θεσμού. Η διδασκαλία δεν είναι αποκλειστικά οριοθετημένη μέσα στη σχολική αίθουσα, η οποία διαθέτει περιορισμένες πηγές πληροφόρησης και προσφέρει ελάχιστα ερεθίσματα επαφής με την κοινωνία. Παράλληλα, παρέχεται μεγαλύτερη δυνατότητα εμπλοκής των μαθητών/τριών στη διαδικασία της μάθησης.